ས་སྐྱ་དགོན་པ་ནི་བོད་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་ཁོངས་ཀྱི་ས་སྐྱ་རྫོང་གི་བྱང་ངོས་དཔོན་པོ་རིའི་འདབས་སུ་གནས་ཡོད། གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་ནས་དགོན་པ་དེའི་བར་སྤྱི་ལེ་150ཙམ་ཡོད་ལ་དེ་ནི་བོད་རབ་བྱུང་དང་པོའི་ཆུ་གླང་སྟེ་སྤྱི་ལོ་1073ལོར་འཁོན་དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་པོས་གནས་དེར་གཟིགས་སྐབས་དཔོན་པོ་རི་གླང་ཆེན་ཉལ་བ་དང་འདྲ་བའི་ཁ་དཔུང་(མཁལ་ཁུང་།)གཡས་པའི་ཐད་ནས་ས་དཀར་སེང་གདོང་འདྲ་བ་ལ་གྲུམ་ཆུ་གཡས་སུ་འཁོར་བ། ལྷོ་ནི་མཎྜལ་སྤུངས་པ། ནུབ་ཆུ་མིག་རྫིང་ཁ་རྨ་བའི་གདོང་དང་མཚུངས་པའི་ས་དཔྱད་དགེ་བརྒྱད་དགེ་བཅུ་སོགས་བཀྲ་ཤིས་དགེ་མཚན་དུ་མ་ལྡན་པ་མཁྱེན་ནས་གནས་འདིར་དགོན་པ་བཏབ་པ་དང་དགོན་མིང་དུ་ཡུལ་དེའི་སའི་ཁ་དོག་ལ་གཞིགས་ནས་ས་སྐྱ་དགོན་ཞེས་བཏགས།
རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་ནང་གཏོར་བཤིག་ཚབས་ཆེན་ཐེབས་མོད། ད་ལྟ་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ་ཉམས་གསོ་བྱུང་ནས་ལྷ་ཁང་ཁོ་ནའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ཁྲེ་གྲུ་བཞི་མ་5542.49ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་སྐྱའི་ངོས་རེའི་དཀྱུས་ཀྱི་རིང་ཚད་ལ་ཤར་ནུབ་སོ་སོར་སྤྱི་ཁྲེ་69རེ་དང་། ལྷོ་བྱང་ཞེང་ཚད་སོ་སོར་སྤྱི་ཁྲེ་83.60རེ། ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་མཐོ་ཚད་ས་ངོས་ནས་ལན་ཀན་བར་སྤྱི་ཁྲེ་22.28 རྩིག་ཞེང་ལ་སྤྱི་ཁྲེ་3.50ཡོད་པ་དང་། ལྷ་ཁང་ཁོར་ཡུག་ལྕགས་རིའི་ཕྱོགས་མཚམས་བརྒྱད་ལ་སྤེལ།
འདུ་ཁང་གི་རྟེན་གཙོ་བོ་ནི་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས་བཞེངས་པའི་ལུགས་མའི་ཐུབ་ཆེན་ཐོག་ཚད་མ་དང་། དེའི་གཡས་ཕྱོགས་ནས་གོ་རིམ་ལྟར་རྗེ་ས་པཎ་གྱིས་སྐྱིད་གྲོང་འཕགས་པ་ཝ་ཏིའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མུ་སྟེགས་པ་ཕམ་པར་མཛད་སྐབས་ཀྱི་ཡི་དམ་འཇམ་དབྱངས་རྩོད་རྒྱལ་མ་ནང་བཞུགས་ཀྱི་ལུགས་མའི་སྒྲོལ་མ་སྐུ་ཚད་ཁྲུ་ཕྱེད་གཉིས་ཙམ་དང་། ཇོ་བོ་ཨ་ཏི་ཤས་གདན་དྲངས་པའི་ལུགས་མའི་ལུང་བསྟན་སྒྲོལ་མ་བཞེངས་སྐུ་གཅིག ཤེལ་སྒྲོམ་ནང་ས་སྐྱའི་ཆོས་དུང་དཀར་པོ་རྒྱང་གྲགས། ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་ཐུགས་དམ་རྟེན་ལུགས་མའི་ཐུབ་དབང་ལྷ་ཆེན་དཔལ་འབར། ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོའི་སྐབས་སུ་བཞེངས་པ་སྟེ་འཇམ་དབྱངས་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་གི་སྐུ་དུས་སུ་བྱང་ཕྱོགས་སྐྱ་བོ་ཁ་གདང་ནས་སྤྱན་དྲངས་པའི་ལུགས་མའི་ཐུབ་དབང་གསུང་བྱོན་ཐོག་ཚད་མ། ངག་དབང་མཐུ་སྟོབས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་ཐོག་ཚད་མ། བླ་ཆེན་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཐུགས་དམ་རྟེན་ཐུབ་དབང་། ཤར་པ་རིན་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཐུགས་དམ་རྟེན་ཐུབ་དབང་མཛོད་སྤུ་དུང་དཀར་གཡས་འཁྱིལ་བ། པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་བཟང་པོའི་ནང་རྟེན་ལུགས་མའི་ཐུབ་དབང་ཐོག་ཚད་མ་སོགས་ཡོད།
རྟེན་གཙོའི་གཡོན་ཕྱོགས་ནས་གོ་རིམ་ལྟར་དཀར་པོ་རྣམ་གསུམ་སྟེ་ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོ། སློབ་དཔོན་བསོད་ནམས་རྩེ་མོ། རྗེ་བཙུན་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་གསུམ་གྱི་འདྲ་སྐུ་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་བླ་མའི་ཐུགས་དམ་རྟེན་འཇམ་དབྱངས་མེ་ཐུབ་མ། རྗེ་བཙུན་པད་འབྱུང་པའི་ནང་རྟེན་ལུགས་མའི་བྱམས་མགོན་ཐོག་ཚད་མ། དྷྭརྨ་པཱ་ལའི་རྟེན་ལུགས་མའི་རྡོ་རྗེ་འཆང་། དཔོན་ཆེན་ཨག་ལེན་གྱི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་ཐུབ་དབང་ལུགས་མ་ཐོག་ཚད་མ། ཤར་པ་དུས་འཁོར་བའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་ལུགས་མའི་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཁོར་མ། ས་བཟང་པའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་ལུགས་མའི་ཐུབ་དབང་། སྒང་ཀ་བ་རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་རྟེན་ལུགས་མའི་ཇོ་བོ་ཨ་རམ། དབུས་སུ་ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོ་དང་། བསོད་ནམས་རྩེ་མོ། གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་གསུམ་གྱི་བཞུགས་ཁྲི་བསྟར་གཅིག་མ། དེའི་མདུན་ཕྱོགས་སུ་ས་སྐྱ་མཁན་པོའི་བཞུགས་ཁྲི་ཆུང་བ་གཅིག་བཅས་བཞུགས་སོ།
འདུ་ཁང་གི་གསུང་རྟེན་དུ་ཡུམ་མཆོག་བསྟན་འཛིན་དབང་མོས་བཞེངས་པའི་བརྡ་རྙིང་མའི་བཀའ་འགྱུར་གསེར་བྲིས་མ་ཆ་ཚང་དང་། ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས་བཞེངས་པར་གྲགས་པའི་གསེར་ཆོས་བཀའ་འགྱུར་ཆ་ཚང་གཅིག་ལ་པོད་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་བཅས་དང་། ལྷ་ཁང་འདིའི་སྐུ་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་རྒྱབ་ཏུ་རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་པོད་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བཞུགས་ཡུལ་ཤིང་གི་དྲ་མིག་ནུབ་ཏུ་དྲ་མིག་བརྒྱད་དང་། བྱང་ཕྱོགས་སུ་དྲ་མིག་ཞེ་བཞི། ཤར་དུ་དྲ་མིག་བཞི་སྟེ་བསྡོམས་སྲིད་དུ་དྲ་མིག་ང་དྲུག དྲ་མིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔངས་སུ་པོད་ཆེ་ཆུང་སོ་ལྔ་ཙམ་ཆུད་པ་བརྒྱད་རེ་སྟེ་ཁྱོན་དྲ་མིག་བཞི་བརྒྱ་ཞེ་བརྒྱད་ཡོད། དེའི་ནང་ཚན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་པོ་ཏི་ལྕགས་ལུང་མར་གྲགས་པ་ནི་གསེར་དང་དངུལ། དུང་། གཡུ་བྱུར་སོགས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་བརྡ་རྙིང་མའི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ཡིན་ཞིང་། ལྕགས་ལུང་མར་འབོད་པ་ནི་གླེགས་ཤིང་གི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་འོག་ལ་ལྕགས་ལུང་བརྒྱད་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་པོད་ཆེན་དེའི་དཔངས་སུ་ལི་སྨི་གྱ་དགུ། སྲིད་དུ་སྨི་གང་དང་ལི་སྨི་བརྒྱད་ཅུ་ཐམ་པ། ཞེང་ཚད་སྨི་གཅིག་དང་ལི་སྨི་གཅིག་ལྡན་པའི་པོད་ཆེན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐོང་དཀོན་པ་ཡིན། གཞན་ཡང་དྲ་མིག་ནང་དུ་ཆོས་རྩིག་ཆེན་མོ་སྟེ་རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་གསེར་བྲིས་དང་། དངུལ་བྲིས། དུང་བྲིས། གསེར་དངུལ་སྤེལ་མར་བྲིས་པ། སྣག་ཚས་བྲིས་པ་བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་པོད་གྲངས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཙམ་ཡོད་པར་གྲགས་པའི་ཁྲོད་དུ་པོད་གཡག་རྒྱབ་མ་དང་། མཛོ་རྒྱབ་མ། དྲེལ་རྒྱབ་མ་ཞེས་པ་སོགས་པོད་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་རྣམས་བརྡ་རྙིང་མའི་བྲིས་མ་ཞེ་གཅིག་ཡིན་པས་ཆོས་རྩིག་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བོད་ས་ཁུལ་གང་དུའང་མ་མཆིས་པའི་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་རིག་རྫས་ཡིན་ཞིང་། ཁ་རྒྱུན་དུ་ཕྱིའི་རྩིག་པ་ཞིག་ཀྱང་ནང་གི་ཆོས་རྩིག་མི་ཞིག་ཅེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད་དོ།
འདུ་ཁང་གི་ཐུགས་རྟེན་དུ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ལྕགས་སྟག་(སྤྱི་ལོ་1950)ལོར་ཕུན་ཚོགས་ཕོ་བྲང་གི་བདག་མོ་ཡོན་ཏན་སྒྲོལ་མས་འགན་བཞེས་ཀྱིས་བཞེངས་པའི་ཕུན་ཕོའི་བདག་ཆེན་ངག་དབང་མཐུ་སྟོབས་དབང་ཕྱུག་གི་གདུང་རྟེན་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་ཐོག་ཚད་མ། ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་བློ་གྲོས་ཀྱི་གདུང་རྟེན་དངུལ་ལས་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་འཛམ་གླིང་འོད་གསལ་མ། ཨེ་ཝཾ་བཟང་པོའི་མཆོད་སྡོང་དངུལ་ལས་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན། ཇི་བིག་ཐེ་མུར་གྱིས་བཞེངས་པའི་དངུལ་ལས་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན། བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་གི་གདུང་རྟེན་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་བཅས་བཞུགས་སོ། ལྡེབས་བྲིས་སྐོར་བརྗོད་ན་གསེང་གཡབ་ལྡེབས་ཞལ་ཐོག་ལམ་འབྲས་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་ལྡེབས་བྲིས་དང་། ལྷོའི་ལྡེབས་ཞལ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་བརྒྱའི་ལྡེབས་བྲིས་སོགས་ཡོད།
ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་སྟེང་གི་ཐིག་གཡབ་ལྡེབས་ཞལ་ཐོག་ཏུ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བཟང་པོ་དཔལ་དགུང་གྲངས་སོ་བཞི་བཞེས་པ། རབ་བྱུང་ལྔ་པའི་ཤིང་ལུག་(སྤྱི་ལོ་1295)ལོར་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་བཀོད་བཞིན་བླ་མ་བློ་ཆེན་དང་། སྦུར་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་གཉིས་ཀྱིས་གཙོ་འགན་བཞེས་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་མན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རིག་བསྡུས་སོ་སོར་བགྲངས་པས་དྲུག་བརྒྱ་སོ་དགུ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་ཆིག་བརྒྱ་ཞེ་བརྒྱད་ཡོད་ཀྱང་དེང་སང་ཐིག་གཡབ་ལྡེབས་ཞལ་ཐོག་བདེ་མཆོག་དྲིལ་བུ་ལུགས་ཀྱི་བླ་བརྒྱུད་དང་། ཀྱེེ་རྡོ་རྗེ་མན་ངག་ལུགས་ཀྱི་བླ་བརྒྱུད། ལམ་འབྲས་ཀྱི་བླ་བརྒྱུད། ས་པཎ་ནས་བརྒྱུད་པའི་སོ་ཐར་སྡོམ་རྒྱུན། རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་སོགས་ཀྱི་ལྡེབས་བྲིས་ཡོད། ཐིག་གཡབ་ནུབ་སྐྱ་ལ་དཔལ་ཀྱེ་མན་ངག་ལུགས་དང་། ཀྱེེ་རྡོར་འབྲེལ་ལུགས། ཀྱེེ་རྡོར་མཚོ་སྐྱེས་ལུགས། ཀྱེེ་རྡོར་ནག་པོ་ལུགས་ཏེ་བཀའ་བབས་བཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། གཞན་ཡང་རྡོར་དབྱིངས། དཔལ་མཆོག་དང་པོ། རིགས་འདུས། བདེ་མཆོག་མཁའ་འགྲོ་རྒྱ་མཚོ། དུས་འཁོར། ཀུན་སྲོག་རྡོ་རྗེ་བདག་མེད་མ། ཕུར་པ། ཡང་དག མར་མ་དགུ། རག་བྱེད། ལྷ་བཅུ་གསུམ་པ། ཕུར་པ་རྡོ་རྗེ་གཞོན་ནུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཁྲོ་བོ་བཅུས་བསྐོར་བ་སོགས་དཀྱིལ་འཁོར་དྲུག་ཅུ་རེ་ལྔ་བཞུགས།
ལྷ་ཁང་འདིར་དགེ་འདུན་པའི་བཞུགས་གདན་སྦོལ་ཁུག་རྒྱོང་ཤིང་ཁྲི་ལྡན་དཔངས་སུ་ཁྲུ་ཕྱེད་གཉིས་ཅན་ཡུག་རིང་ཉི་ཤུ་དང་། གཞན་ཡང་རིག་དངོས་ཀྱི་གྲས་སུ་སྐུ་རྟེན་གྱི་མདུན་ཅོག་ཤེལ་ཁྲའི་ནང་ཡོན་རྒྱལ་རབས་སོགས་ཀྱིས་ཕུལ་བའི་དཀར་ཡོལ་ཡུ་རིང་ཡུ་ཐུང་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་བརྒྱ་ཙམ་དང་། དཀར་ཡོལ་གྱི་མི་ཚེ་རིང་དང་། ཧྭ་ཤང་། ཕྱུག་པོ་རྣམ་གསུམ། གུ་ཤ སྦུབ་ཆལ། བྱ་རི་དྭགས་སོགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཅན་སྣ་ཚོགས་སྒྲིག་བཤོམས་བྱས་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་སྔ་རོལ་གྱི་དངོས་རྫས་རྙིང་པ་ཞེ་གཅིག་གོ །
ལྷ་ཁང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་སྐོར་ལས་དངུལ་གདུང་རིག་འཛིན་ལྷ་ཁང་རྒྱ་ཁྱོན་ཀ་བ་བརྒྱད། རྟེན་གྱི་གཙོ་བོ་སྔགས་འཆང་ཀུན་དགའ་རིན་ཆེན་གྱི་དངུལ་གདུང་། འཇམ་དབྱངས་བསོད་ནམས་དབང་པོའི་སྐུ་གདུང་རིལ་པོ་བཞུགས་པའི་དངུལ་གདུང་། དེ་བཞིན་སྔགས་འཆང་གྲགས་པ་བློ་གྲོས་དང་། ཀུན་དགའ་དབང་རྒྱལ། དགའ་ཆེན་མཐུ་སྟོབས་དབང་ཕྱུག བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་འཇམ་མགོན་ཨ་མེས་ཞབས་ངག་དབང་ཀུན་དགའ། བསོད་ནམས་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན། ཀུན་དགའ་བཀྲ་ཤིས། བསོད་ནམས་རིན་ཆེན། ཀུན་དགའ་བློ་གྲོས། མཐུ་ཆེན་དབང་འདུས་སྙིང་པོ་བཅས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་ཐོག་ཚད་མ་བཅུ་གཅིག་བཅས་བཞུགས།
ལྷ་ཁང་འདིའི་ལྡེབས་ཞལ་ཐོག་ཏུ་ས་ཆེན་གོང་མ་ལྔ་དང་། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ། གྲུབ་ཆེན་བིརྦ་པ། རིགས་གསུམ་མགོན་པོ་བཞེངས་སྟབས་སུ་བཞུགས་པ། ལྷ་ཁང་དེར་བཞུགས་པའི་གསུང་རྟེན་དུ་ལམ་སྐོར་སོགས་སྡེ་དགེ་པར་མ་པོད་བརྒྱ་དང་བཅུ་གསུམ། ཙོང་ཁ་པའི་གསུང་འབུམ་ཆ་ཚང་། ས་སྐྱ་བཀའ་འབུམ། འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་བརྩེའི་བཀའ་འབུམ། ཞུ་ཆེན་བཀའ་འབུམ། ངོར་ཆེན་བཀའ་འབུམ་ཆ་ཚང་སོགས་ཁྱོན་གསུང་རབ་སྣ་ཚོགས་པོད་བདུན་བརྒྱ་སྐོར་བཞུགས་སོ།
ལྷ་ཁང་བྱང་ལ་རྒྱ་ཁྱོན་ཀ་བ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པ་དེའི་ནང་ས་སྐྱའི་གདུང་བརྒྱུད་མ་ཡིན་པའི་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་གདུང་རྟེན་སྨན་འཇིམ་གྱི་མཆོད་རྟེན་ཐོག་ཚད་མ་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་དང་། བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན། པད་སྤུངས་མཆོད་རྟེན། ལྷ་བབས་མཆོད་རྟེན་སོགས་ཀྱི་དབྱིབས་ཅན་དྲུག་དང་། ལྡེབས་ཞལ་ཐོག་དཀྱིལ་འཁོར་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བཀོད་པ་བཞུགས་སོ། གཞན་ཡང་ཕུར་སྒྲུབ་ལྷ་ཁང་དང་། ཕུན་ཚོགས་ཕོ་བྲང་གི་གདུང་རྟེན་ལྷ་ཁང་། སྒྲོལ་མ་ཕོ་བྲང་གི་ཚེས་བཅུ་ལྷ་ཁང་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་བྱིན་ཅན་མང་དུ་བཞུགས་ཡོད།
ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་གཞུང་སྒོ་འཛུལ་བའི་བར་ཤུལ་སྟེང་གི་ཕྱག་དཔེ་ལྷ་ཁང་དེ་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གནོད་འཚེ་ཐེངས་མང་ཐེབས་མྱངས་ཀྱང་སྟེས་དབང་གིས་ལྷག་ལུས་བྱུང་བའི་ས་སྐྱ་གོང་མ་རིམ་ཅན་གྱི་བཀའ་འབུམ་དང་། བླ་མ་རིམ་བྱུང་གི་རྣམ་ཐར། ལོ་ཙཱ་བ་གྲགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་སྒྲ་གཞུང་གི་འགྲེལ་པ། ལྷག་པར་དུ་ཤིང་ཏ་ལའི་ལོ་མར་བྲིས་པའི་ལཉྩ་དང་ཝརྟུ་སོགས་ཀྱི་རྒྱ་དཔེ་དུ་མ། ས་སྐྱའི་ལམ་འབྲས་ཀྱི་སྐོར་སོགས་མདོར་ན་རིག་གནས་བཅུའི་གཞུང་ལུགས་དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་པའི་དཔེ་རྙིང་པོ་ཏི་དྲུག་སྟོང་ལྷག་ཙམ་དེར་བཞུགས་ཡོད།
ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་རྒྱལ་སྒོ་དང་སེང་ལྡེང་སྒོ་འབྲེལ་གྱི་སྒོ་འཕྱོར་ནང་མ་ལྟ་བུ་དེའི་ནང་དུ་སྨན་འཇིམ་ལས་གྲུབ་པའི་ཐོག་ཚད་ཅན་གྱི་ཁྲོ་བོ་མི་གཡོ་བ་དང་རྟ་མགྲིན་གཉིས་སྒོ་སྲུང་གི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པ་དང་། སྒོ་འཕྱོར་ལྡེབས་བྲིས་སུ་སྲིད་པ་འཁོར་ལོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་བཅས་བཞུགས་སོ།
མདོར་ན་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ་འདི་ཉིད་ཐོག་མར་བཞེངས་པ་ནས་ད་བར་འཁོན་རྒྱུད་རིམ་བྱུང་གིས་ཉམས་གསོ་གསར་སྐྲུན་མཛད་སྟབས་ད་ལྟའི་གཞི་ཁྱོན་འདི་ལྟར་ཆགས་པ་ཡིན། ཕྱི་ཡི་ལྕགས་རི་དང་ལྷ་ཁང་དངོས་ཀྱི་ཕྱི་ངོས་ལ་ས་ཚོན་དམར་སྨུག་གསོལ་ཡོད་ཅིང་། ལྷ་ཁང་གི་ཟུར་བཞི་དང་གློ་འབུར་གྱི་ཟུར་གཉིས་བཅས་སུ་གསེར་ཟངས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་དྲུག་དང་། ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ་དང་ལྷ་ཁང་བྱང་གི་བར་སྐྱའི་སྟེང་དུ་གསེར་ཟངས་ལུགས་མའི་གཉྫིར་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་ལྕགས་ཐག་གིས་ཕྱོགས་བཞིར་བཏགས་པ་གཅིག་དང་། ཤར་ནུབ་བྱང་བཅས་སུ་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་གཉྫིར་རེ་ཡོད་པ། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉྫི་རའི་གཡས་གཡོན་དུ་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་རྨ་བྱ་གཉིས་དང་། སྤེན་བད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཤིང་བརྐོས་ཀྱི་སེང་གེ་དང་། གསེར་ཟངས་ཀྱི་སྤེན་རྒྱན་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཡོད་པའི་སྟེང་འོག་ཏུ་རླུང་དྲིལ་གྱིས་བརྒྱན་པ་སོགས་རྣམ་པར་མཛེས་ཤིང་། ཕྱིའི་བཀོད་པ་རྒྱ་བོད་ཧོར་གསུམ་གྱི་ཨར་སྐྲུན་ཁྱད་ཆོས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ལྟ་བས་མི་ངོམ་ལ་གནའ་ཉམས་དོད་པ། ནང་གི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་རྣམས་ངོ་མཚར་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་བཅས་སྤུན་ཟླ་མི་རིགས་བར་ཨར་སྐྲུན་སྒྱུ་རྩལ་སྤེལ་རེས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། རིག་གནས་སྤེལ་རེས་བྱེད་པར་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཡོད།
རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་དུས་སྐབས་རྩ་ཆེའི་རིག་དངོས་དེ་དག་ཐོར་གྱར་དུ་སོང་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་ད་དུང་གནའ་བོའི་རིག་དངོས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ད་ལྟའང་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་པས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ཡུལ་སྐོར་བ་དང་། རྒྱ་ཆེའི་དད་ལྡན་རྣམས་ལ་སྒོ་དབྱེ་ཡུལ་གཙོ་གྲས་སུ་གྱུར་ཡོད།
དཔལ་ས་སྐྱ་དགོན་འདིས་ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་ཐད་གལ་ཆེའི་གནས་བབ་བཟུང་ཡོད་པས་སྤྱི་ལོ་1961ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གཙོ་གནད་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་སྡེ་ཚན་གྱི་གྲས་སུ་གཏོགས་སོ། །